Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze?

Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze? Sprawdź, czym jest PCD, jak go zmierzyć dla felg 4- i 5-otworowych, gdzie tego parametru szukać i jakie są popularne rozstawy śrub w autach osobowych.

Dobór odpowiednich felg do samochodu to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim – bezpieczeństwa. No i kompatybilności z pojazdem, bo nie sztuką jest kupić felgę, którą potem z braku innych opcji zamienimy na… kwietnik. W pierwszej kolejności pod uwagę bierzemy więc średnicę i szerokość felgi, średnicę otworu centralnego, odsadzenie (ET) a także – rozstaw śrub (PCD; pitch circle diameter). To ważne o tyle, że nieprawidłowo dobrany rozstaw może uniemożliwić montaż felg na piaście. Albo będzie wiązać się z koniecznością zastosowania np. śrub pływających.

W tym artykule wyjaśnimy więc, czym dokładnie jest PCD i pokażemy, jak ten parametr prawidłowo zmierzyć – zarówno w felgach 4-, jak i 5-otworowych. Sprawdzimy też gdzie i w jaki sposób producenci umieszczają fabryczne oznaczenia parametrów. Podpowiemy także, jakie są najpopularniejsze rozstawy śrub w autach osobowych. Ale po kolei.

Jak już podaliśmy wyżej, PCD to parametr określający rozstaw śrub montażowych w feldze. Jak go rozumieć? Otóż – w skrócie – PCD składa się z dwóch wartości: po pierwsze, to liczba otworów na śruby (np. 4, 5). Drugi – podawana w mm średnia umownego okręgu, na którym rozmieszczone są otwory mocujące koło (np. 98, 100, 112, 114,3). Mówiąc prościej, PCD wskazuje zarówno liczbę otworów, jak i odległość między ich środkami. Przykład? Np. 4x98, 4x100, 5x100, 5x112 etc.

Jak sprawdzić rozstaw śrub w feldze?

Rozstaw śrub powinien być wybity na feldze, od jej wewnętrznej strony. Oprócz wartości PCD producenci często umieszczają tam także np. odsadzenie oraz średnicę i szerokość felgi (wyrażona w calach). Jeśli natomiast z jakiegoś powodu oznaczeń na obręczy brakuje (np. bo nie było od początku, bo ktoś daną felgę spawał/naprawiał/malował), to PCD będzie trzeba wyznaczyć samemu. I choć wydaje się to nieco skomplikowane, to jednak bez problemu powinien z tym zadaniem poradzić sobie nawet motoryzacyjny laik. 

Pamiętaj: informacje na temat parametrów felgi zazwyczaj znajdują się też np. w instrukcji obsługi danego auta. Jeśli natomiast chodzi o obręcze akcesoryjne, to warto poszukać danych w katalogach producenta. Lub poprosić o pomoc sklep/hurtownię. 

Uwaga: zdarza się, że rozstaw śrub w feldze podawany jest w calach. Przeliczenie na „nasze” jednostki nie powinno jednak nikomu sprawić trudności – wystarczy pamiętać, że 1 cal to dokładnie 25,4 mm.

Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze?

Jeśli chodzi o felgi 4-otworowe, to sytuacja jest dość prosta. Nieco trudniej będzie w przypadku felg z nieparzystą liczną otworów mocujących (czyli np. 5). W obu wypadkach musimy jednak uzbroić się w wymagany sprzęt pomiarowy.

Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze na 4 otwory?

Jeśli nasza felga ma parzystą liczbę otworów, np. cztery, pomiar rozstawu śrub nie powinien sprawić większych trudności. Zanim jednak przystąpimy do działania, warto zaopatrzyć się w suwmiarkę – bez niej o w miarę dokładnym wykonaniu pomiaru w zasadzie nie ma co marzyć.

Jak zatem zmierzyć rozstaw śrub w feldze 4-otworowej? Najprostszy sposób to zmierzenie odległości od wewnętrznej krawędzi jednego otworu montażowego do zewnętrznej krawędzi otworu leżącego naprzeciwko.

Alternatywnie można też zmierzyć dystans między środkami przeciwległych otworów, choć ta metoda może być odrobinę mniej precyzyjna. Istnieją również bardziej złożone techniki, polegające na pomiarze kolejnych odcinków i przeliczaniu wyniku, jednak w większości przypadków wystarczą prostsze sposoby.

Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze na 5 otworów?

Pomiar rozstawu śrub w feldze z pięcioma otworami może być nieco trudniejszy niż w przypadku felg z parzystą liczbą otworów. Powód? Jest dość prosty: brak dokładnie naprzeciwległych otworów, dzięki którym w łatwy sposób dałoby się wyznaczyć średnicę okręgu. Ale nie lękajcie się – i to nie jest sytuacja bez wyjścia.

Aby prawidłowo określić rozstaw śrub w feldze 5-otworowej, należy więc zmierzyć trzy konkretne odległości. Pierwsza z nich (A) to średnica otworu centrującego felgi. Druga (B) to średnica otworu przeznaczonego na śrubę mocującą. Trzeci pomiar (C) to odległość między krawędzią centralnego otworu a krawędzią otworu na śrubę.

Kiedy już zdobędziesz te trzy wartości, podstaw je do prostego wzoru: A + B + (C × 2).

Otrzymany wynik to przybliżona wartość rozstawu śrub w feldze. Przybliżona, bo nawet producenci zaokrąglają wyniki do względnie pełnych wartości, a ułamki (np. 5x114,3) zdarzają się raczej rzadko. 

Inna opcja to pomiar odległości między dwoma sąsiadującymi otworami mocującymi i pomnożenie wyniku przez określony współczynnik.

Jakie są najpopularniejsze rozstawy śrub w feldze?

Choć często kojarzymy konkretne rozstawy z określonymi markami, to warto przy tym pamiętać o tym, że nie zawsze wszystkie modele danego producenta mają taki sam układ. I tak np. BMW przez lata stosowało rozstaw 5x120, a w nowszych modelach coraz częściej pojawia się 5x112 – taki sam jak w autach grupy VAG. Z kolei Fiat kiedyś stosował zazwyczaj PCD 4x98, ale już np. Grande Punto – ze względu na pokrewieństwo technicznie z Oplem Corsą D – dostało felgi i piasty z rozstawem 4x100. Bo taki miała Corsa. 

Poniżej przedstawiamy 7 popularnych rozstawów śrub w felgach i przykładowe samochody, w których można je spotkać:

4x98
Przez wiele lat domyślny rozstaw aut Grupy Fiata. Od czasów aliansu z PSA i powstania Stellantis stosowany już rzadziej. 

4x100
Typowy dla mniejszych aut miejskich.
Pasuje m.in. do następujących modeli: Honda Civic (starsze roczniki), Opel Corsa D/E, Volkswagen Polo, Mazda MX-5 (NA, NB), BMW serii 3 (E30).

5x112
Obecnie bardzo popularny rozstaw w Europie.
Pasuje m.in. do następujących modeli: Audi A4, Volkswagen Golf V–VIII, Mercedes-Benz (np. klasa C, E), nowsze modele BMW (np. seria 3 G20).

5x114,3
Często spotykany w autach japońskich i koreańskich.
Pasuje m.in. do następujących modeli: Honda Accord (VII. VIII), Nissan Qashqai, Mazda 6, Kia Sportage, Hyundai Tucson.

5x120
Przez długi czas standardowy rozstaw dla BMW.
Pasuje m.in. do następujących modeli: BMW serii 1, 3, 4 i 5, X3, X5 (starsze modele), niektóre modele Chevroleta, Opel Insignia A.

4x108
Popularny we francuskich autach i Fordach.
Pasuje m.in. do następujących modeli: Ford Focus I/II, Peugeot 206, Citroën Xsara, Volvo S40 (starsze roczniki).

5x105
Mniej powszechny, ale stosowany w kilku nowoczesnych modelach.
Pasuje m.in. do następujących modeli: Opel Mokka, Chevrolet Cruze, Opel Astra J.

Przykładowe rozstawy śrub w felgach

• 3x112
• 4x98
• 4x100
• 4x108
• 5x98
• 5x100
• 5x105
• 5x108
• 5x110
• 5x112
• 5x114,3
• 5x115
• 5x118
• 5x120
• 6x139,7

Gdzie na feldze jest napisany rozstaw śrub?

Jak wspomnieliśmy wyżej, nie na każdej feldze musi być umieszczone oznaczenie PCD. Czasem go po prostu nie ma fabrycznie, innym razem oznaczenia uszkadzają się np. podczas naprawy obręczy. Jeśli jednak producent rozstaw śrub jednak podaje, to należy go szukać zazwyczaj „od tyłu” felgi, czasem parametr znajduje się np. przy otworze centralnym lub między ramionami felgi.

Rozstaw śrub – FAQ

Czy na feldze jest napisany rozstaw śrub?

Czasem, tak, czasem – nie. Jeśli jest, to powinno się go dać łatwo namierzyć – patrz podpunkt wyżej.

Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze na 5 otworów?

Aby prawidłowo określić rozstaw śrub w feldze 5-otworowej, należy więc zmierzyć trzy konkretne odległości. Pierwsza z nich (A) to średnica otworu centrującego felgi. Druga (B) to średnica otworu przeznaczonego na śrubę mocującą. Trzeci pomiar (C) to odległość między krawędzią centralnego otworu a krawędzią otworu na śrubę. Kiedy już zdobędziesz te trzy wartości, podstaw je do prostego wzoru: A + B + (C × 2).

Czy można montować felgi o innym rozstawie śrub niż oryginalne?

Tak, montaż felg z innym rozstawem śrub niż fabryczny jest możliwy. W przypadku większych różnic konieczne będą specjalne adaptery (np. dystanse zmieniające rozstaw), natomiast przy niewielkich odchyleniach (do około 2 mm) różnicę można skorygować np. za pomocą śrub pływających. Ogólnie przyjęło się, że gdy nie absolutnie innej możliwości, to żeby jednak wybierać felgi z rozstawem pasującym do piasty.