16 kwietnia 2025

Rowerzyści mogą na drodze więcej niż kierowcy aut. Czy znasz przywileje cyklistów?

rowerzysta, kierowca, złość, kolizja, pierwszeństwo
Zdjęcie: GettyImages.

Rowerzyści mają wiele przywilejów na drodze, które w większości przypadków mają im ułatwić jazdę, ale i zapewnić większe bezpieczeństwo. W praktyce część tych rozwiązań może stwarzać zagrożenie. Sprawdź, co rowerzysta może na drodze.

Niektóre przepisy drogowe dotyczące cyklistów wciąż zaskakują kierowców, mimo że weszły w życie dość dawno, bo w 2011 r. Ich wprowadzenie było prawdziwą rewolucją. To wtedy w naszej ustawie Prawo o ruchu drogowym (PoRD) pojawiła się śluza dla rowerów, dopuszczenie poruszania się rowerzysty środkiem pasa ruchu czy wyprzedzania z prawej strony. Oto przywileje rowerzystów na drodze, z których wciąż nie zdają sobie sprawy wszyscy użytkownicy samochodów.

Przywileje rowerzystów na drodze – jazda pod prąd

Rowerzysta jadący ulicą jednokierunkową, ale w przeciwnym kierunku, nie musi łamać przepisów drogowych. W tym przypadku cyklista może korzystać z dwóch rozwiązań, które pozwalają jechać „pod prąd”.

Jednym z nich jest kontrapas. To specjalnie wyznaczony pas ruchu dla rowerzystów, który pozwala im poruszać się w przeciwnym kierunku do pozostałych pojazdów. Tego typu infrastruktura rowerowa pojawia się najczęściej tam, gdzie obowiązuje ograniczenie prędkości do 50 km/h. Kontrapas znajduje się po lewej stronie jezdni (patrząc zgodnie z kierunkiem jazdy samochodów) i jest wyraźnie oznakowany zarówno na nawierzchni, jak i znakami pionowymi. Dla lepszej widoczności wloty i wyloty kontrapasa są zwykle wyróżnione czerwoną nawierzchnią, co zwraca uwagę zarówno kierowców, jak i rowerzystów.

Występuje także kontraruch. To rozwiązanie jest tym bardziej zaskakujące, że w przeciwieństwie do kontrapasa nie obejmuje wydzielonej fizycznie części jezdni. To po prostu zezwolenie na jazdę rowerem „pod prąd” na ulicach jednokierunkowych, na których obowiązuje ograniczenie prędkości do 30 km/h. Informacja o dopuszczeniu ruchu rowerowego w przeciwnym kierunku przekazywana jest za pomocą odpowiednich znaków zakazujących wjazdu i tabliczek „nie dotyczy rowerów”.

Prawa rowerzystów na drodze – jazda środkiem

Kierowcy mają obowiązek trzymać się prawej krawędzi jezdni. Wyjątkowo podczas skrętu w lewo powinni zbliżyć się do środka jezdni. Natomiast na jezdni o ruchu jednokierunkowym – do jej lewej krawędzi.

Tymczasem rowerzyści mogą na skrzyżowaniu i bezpośrednio przed nim poruszać się środkiem pasa ruchu, jeśli pas ten umożliwia opuszczenie skrzyżowania w więcej niż jednym kierunku. Tu jednak mowa o sytuacji, gdy na drodze nie ma drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów.

Jazda obok siebie – dopuszczalna

Co do zasady, przepisy zabraniają kierującemu rowerem jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu. Jednak od 2011 r. dopuszcza się wyjątkowo jazdę po jezdni kierującego rowerem obok innego roweru lub motoroweru. Warunkiem dodatkowym jest to, że nie może to utrudniać ruchu albo w inny sposób zagrażać bezpieczeństwu. Niestety, to co dla kierowcy auta będzie spowalnianiem i blokowaniem ruchu, dla cyklisty nie musi oznaczać tego samego.

Przywileje rowerzystów na drodze – może przeciskać się między autami

Czy rowerzysta może przeciskać się między autami np. w korku? Jest to dozwolone, mimo że lawirujący między autami rowerzysta może być niezauważony przez kierowcę. Z punktu widzenia przepisów – o ile rowerzysta nie najeżdża na linię ciągłą i oczywiście nie zahacza o żadne auto – ma prawo tak się poruszać.

Należy także pamiętać: rowerzysta może wyprzedzać wolno jadące pojazdy także z ich prawej strony. Jeśli skręcamy w prawo i widzimy rowerzystę jadącego przy prawej krawędzi, należy go przepuścić. Ma on pierwszeństwo.

Rowerzysta może ustawiać się pierwszy przed światłami

Na drogach stosowana jest śluza rowerowa. To część jezdni przeznaczona do zatrzymania rowerów. Rowerzyści mają prawo w specjalnie wyznaczonej dla nich strefie, między linią zatrzymania dla aut a sygnalizacją świetlną – zająć całą szerokość jezdni przeznaczoną do jazdy w danym kierunku. W śluzie rowerowej mogą więc zatrzymywać się obok siebie. Co prawda po ruszeniu mają obowiązek skręcić lub przy jeździe prosto zająć prawy pas, jednak to powoduje spowolnienie ruchu samochodów.

Przywileje rowerzystów na drodze – nie każda ścieżka obowiązkowa

Rowerzysta ma bezwzględny obowiązek korzystania z drogi rowerowej. Przepisy jednak obligują do korzystania z niej, gdy jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym porusza się jednoślad. Należy więc przyjąć, że cyklista może wjechać na jezdnię przeznaczonej dla samochodów. Oczywiście jeśli ścieżka posiada określony kierunek jazdy, odwrotny od tego, w którym on się porusza.

Pozostaje jeszcze kwestia, czy rowerzysta musi korzystać ze ścieżki, jeśli ta znajduje się po lewej stronie drogi? W tym przypadku można przyjąć, że nie ma takiego obowiązku, mimo że jazda ulicą może być traktowana jako celowe utrudnianie ruchu.