Wymijanie, omijanie, wyprzedzanie: poznaj różnice oraz obowiązujące zasady

Wbrew pozorom wymijanie, omijanie i wyprzedzanie to trzy różne manewry. Na czym polegają? Podpowiadamy, jak bezpiecznie je wykonać.

Na czym polegają te trzy manewry?

Definicje poniższych manewrów znajdziemy w ustawie Prawo o ruchu drogowym.

Wymijanie

Wymijanie jest to przechodzenie lub przejeżdżanie obok pojazdu, lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku.

Omijanie

Omijanie polega na przejeżdżaniu lub przechodzeniu obok nieporuszającego się pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody.

Wyprzedzanie

Manewr wyprzedzania to przejeżdżanie abo przechodzenie obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku.

Jak prawidłowo wymijać?

Może się wydawać, że kierowcy nie powinni mieć problemu z wymijaniem, a jednak ten manewr staje się przyczyną wielu kolizji. Podstawową zasadą wymijania jest zachowanie bezpiecznego odstępu od wymijanego pojazdu lub uczestnika ruchu. O ile na szerokich autostradach i drogach ekspresowych nie ma z tym problemu, o tyle problematyczne stają się wąskie, miejskie uliczki oraz drogi wiejskie. Jazda zbyt blisko siebie może spowodować zaczepienie lusterkami i w najgorszym przypadku uszkodzenie samochodów. W takich sytuacjach prawo zaleca zmniejszenie prędkości i zjechanie jak najbliżej prawej krawędzi jezdni. W niektórych przypadkach można też zatrzymać się i poczekać aż pojazd jadący z naprzeciwka nas minie.

Kierowcy podróżujący nocą powinni pamiętać jeszcze o jednej zasadzie – zmianie świateł z drogowych na mijania. W innym przypadku osoba jadąca z naprzeciwka zostanie nimi oślepiona, co stwarza duże zagrożenie np. zjechania z pasa drogi.

Dla wielu kierowców problematyczne jest wymijanie się na wąskiej lub zwężonej jezdni. Zasadniczo np. na wiejskiej drodze pierwszeństwo przejazdu należy dać większemu pojazdowi np. ciągnikowi albo ciężarówce, ponieważ mniejszej osobówce łatwiej jest bezpiecznie zjechać na pobocze.

Z kolei w sytuacji, kiedy droga jest zwężona np. z powodu robót budowlanych, pierwszeństwo przejazdu wyznaczają znaki drogowe. Znak informacyjny D-5 (czerwona strzałka skierowana ku dołowi i większa biała ku górze) wskazuje, który kierowca może przejechać pierwszy, a B-31 nakazuje ustąpienie pierwszeństwa pojazdowi poruszającemu się z naprzeciwka. Jeśli znaków nie ma, ogólna zasada wymijania mówi, że pierwszeństwo ma pojazd jadący po wolnym pasie ruchu, a zwężenie jest po drugiej stronie jezdni.

O czym należy pamiętać przy omijaniu?

Manewr omijania musimy wykonać, kiedy napotkamy na drodze unieruchomiony przez awarię samochód, roboty drogowe albo autobus stojący na przystanku. Aby go bezpiecznie wykonać, trzeba zachować odpowiednio duży odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu drogowego lub przeszkody.

Przy omijaniu należy pamiętać o:

• włączeniu kierunkowskazu, aby zasygnalizować zamiar skrętu
• zredukowaniu prędkość – jeśli jest taka potrzeba
• sprawdzeniu w lusterkach czy manewr jest bezpieczny i nikt nas nie zaczął już wyprzedzać
• upewnieniu się, że mamy wystarczająco dużo miejsca na zjazd

Poza tym pojazdy, które sygnalizują skręt w lewo, można ominąć tylko prawą stroną jezdni. Natomiast jeśli manewr wiąże się ze zmianą pasa, trzeba sprawdzić, czy nic nie nadjeżdża z naprzeciwka, a inne samochody nas nie wyprzedzają.

Szczególną ostrożność należy zachować podczas omijania autobusów. Pasażerowie często spiesząc się, mogą nagle wybiec na jezdnię, co stwarza bardzo niebezpieczne sytuacje.

W przypadku robót drogowcy często umieszczane są znaki nakazu C-9 lub C-10, które wskazują, po której stronie znaku należy jechać, aby bezpiecznie ominąć przeszkodę.

Co ważne, nie wolno omijać pojazdów, które zatrzymały się przed przejściem dla pieszych oraz stojących przed przejazdem kolejowym, o ile ominięcie go wymagałoby wjechanie na pas o przeciwnym kierunku ruchu.

Jak prawidłowo wykonać manewr wyprzedzania?

Wyprzedzanie uznaje się za jeden z najbardziej niebezpiecznych manewrów. Dlatego przy jego wykonywaniu trzeba zachować szczególna ostrożność.

Decydując się na wyprzedzenie pojazdu przed nami, trzeba:

• upewnić się, że mamy dobrą widoczność
• oszacować czy mamy dostateczną ilość miejsca do wykonania manewru. Tutaj trzeba pamiętać, że w razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla, hulajnogi elektrycznej, urządzenia transportu osobistego, osoby na wózku lub kolumny pieszych należy zachować odstęp co najmniej 1 metra
• sprawdzić w lusterkach czy kierowca jadący za nim, nie rozpoczął wyprzedzania
• upewnić się, że kierujący, jadący przed nim nami tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu

Jeśli mamy tzw. wolną drogę to włączamy kierunkowskaz i wyprzedzamy auto z lewej strony. Kierunkowskaz włączamy także po wykonanym manewrze, kiedy wracamy na właściwy tor jazdy.

Od tej zasady są wyjątki. Z prawej strony wyprzedzamy:

• pojazdy szynowe – o ile nie jest to jezdnia jednokierunkowa, a układ torów pozwala na taki manewr
• pojazdy sygnalizujące skręt w lewo

Dodatkowo można wyprzedzać z prawej strony na drodze z wyznaczonymi pasami ruchu, jeśli jest to jezdnia:

• jednokierunkowa
• dwukierunkowa z co najmniej dwoma pasami ruchu na obszarze zabudowanym lub trzema poza obszarem zabudowanym przeznaczonymi do jazdy w tym samym kierunku

Trzeba wspomnieć, że kierującemu pojazdem, który jest wyprzedzany, przepisy zabraniają w trakcie tego manewru i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości.

Kiedy nie można wyprzedzać?

Przepisy zabraniają wyprzedzania pojazdu silnikowego jadącego po jezdni:

• przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia
• na zakręcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi
• na skrzyżowaniu, z wyjątkiem skrzyżowania o ruchu okrężnym lub na którym ruch jest kierowany
• przed i na przejściu dla pieszych
• kiedy auto znajduje się przed albo na przyjeździe kolejowym

Od tych zasad są wyjątki. Wyprzedzanie jest dozwolone na drogach jednokierunkowych oraz na dwukierunkowych, o ile kierujący nie wjeżdża na pas przeznaczony do jazdy w kierunku przeciwnym – w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni.

Nie wolno też wyprzedzać pojazdów uprzywilejowanych na obszarze zabudowanym.

Kierowcę obowiązują również znaki drogowe:

• B-25 – zakaz wyprzedzania
• B-26 – zakaz wyprzedzania przez samochody ciężarowe
• lina ciągła na jezdni zakazująca przekraczania danego pasa ruchu

Za złamanie zakazów wyprzedzania grożą wysokie mandaty oraz punkty karne.

Przykładowo, za wyprzedzanie na przejściu dla pieszych można dostać grzywnę w wysokości 1500 zł i 15 pkt karnych. Taka sama kara jest za manewr omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu. 

Z kolei za najechanie lub przekroczenie podwójnej ciągłej linii grozi grzywna w wysokości 200 zł i 5 pkt karnych. Natomiast za niedostosowanie się do znaków zakazu grozi mandat 1000 zł i 15 pkt karnych.

Warto pamiętać, że mandaty w wysokości 1000 zł i wyżej są zagrożone karą recydywy. Oznacza to, że kierowca, który zostanie ukarany za to samo wykroczenie w ciągu dwóch lat, zapłaci podwójną stawkę.

FAQ

Czym różni się wymijanie od omijania?

Wymijać można się z pojazdem jadącym w przeciwnym kierunku. Natomiast omijanie polega na przejechaniu obok unieruchomionego obiektu np. dziury albo stojącego pojazdu.

Kto ma pierwszeństwo podczas wymijania?

Zasadniczo jako pierwszy jedzie pojazd, który ma wolny pas ruchu – o ile znaki drogowe nie mówią inaczej. Na wąskiej drodze kultura jazdy nakazuje, aby przepuścić większy i cięższy pojazd, którym trudniej jest manewrować.

Kiedy omijanie jest zabronione?

Nie wolno omijając pojazdów, które zatrzymały się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszym, stoją przed przejazdem kolejowym.