17 lutego 2025

Olej syntetyczny, półsyntetyczny i mineralny – różnice

Dolewka oleju

Olej silnikowy ma kluczowe znacznie. Jaki środek smarny jest najlepszy? Czym różnią się od siebie olej mineralny, olej syntetyczny i olej półsyntetyczny?

Jakie są rodzaje olejów silnikowych?

Olej silnikowy odpowiada za smarowanie układu napędowego, tak aby zmniejszyć tarcie metalowych elementów silnika. Dzięki temu jednostka napędowa się nie przegrzewa i pracuje cicho.

Podstawowy podział to: olej syntetyczny, olej półsyntetyczny oraz olej mineralny. Różnią się one przede wszystkim bazami oraz dodatkami uszlachetniającymi.

Bazy olejowe przy oleju syntetycznym powstają w procesie chemicznym zaawansowanej rafinacji, co sprawia, że są wolne od zanieczyszczeń i odporne na wahania temperatury.

Szybkie rozpływanie się oleju w każdej temperaturze sprawia, że silnik pracuje od razu, a kierowcy mogą zauważyć niższe zużycie paliwa. Z kolei czystość oleju syntetycznego przyczyniać się do tego, że w układzie nie osadza się nagar.

Oleje mineralne to najstarsze produkty używane do silników i jednocześnie uznawane za najgorsze. Wyprodukowane są na mineralnej bazie olejowej w procesie rafinacji ropy naftowej. Charakteryzują się lepkością i dużą gęstością.

Półsyntetyk to uniwersalny środek, który jakościowo można umieścić między pozostałym dwoma rodzajami. Jest kompromisowym rozwiązaniem, dla kierowców, którzy mają mniej wymagające samochody o większym przebiegu.

Sprawdź również: Diesel czy benzyna. Wady i zalety. Co wybrać?

Czy można mieszać olej syntetyczny z półsyntetycznym?

Zdecydowanie można mieszać środki smarne różnych producentów i z różnych półek cenowych, pod warunkiem że będą one miały identyczną klasę lepkości oraz oznaczenia jakości ACEA i API. Dopuszcza się mieszanie oleju syntetycznego z olejem półsyntetycznym, jednak trzeba pamiętać, że w ten sposób zaniża się jakość tego pierwszego. Takie działanie może przyczynić się do obniżenia trwałość, a więc i czasu eksploatacji takiej mieszanki.

Olej syntetyczny czy półsyntetyczny – który wybrać?

Zasadniczo powinno stosować się taki olej silnikowy, jaki zasugerował producent samochodu. Jego parametry znajdziemy w książce obsługi pojazdu. Oczywiście można stosować oleje różnych producentów, jednak muszą one mieć takie same albo zbliżone cechy lepkości i jakość.

Powszechnie uważa się, że oleje syntetyczne mają znacznie lepsze właściwości, niż oleje półsyntetyczne. Znacznie lepiej chronią jednostkę napędową, są bardziej wytrzymałe i szybciej rozprowadzają się po układzie zimą. Olej półsyntetyczny uważany jest za kompromis między mineralnym a syntetykiem. Ma lepsze właściwości od tego pierwszego i jest tańszy od tego drugiego.

Olej syntetyczny z półsyntetycznym kierowcy zwykle mieszają, chcąc nieco oszczędzić.

Olej syntetyczny a półsyntetyczny – czym się one różnią?

Oleje syntetyk i półsyntetyk różnią się przede wszystkim bazą olejową i sposobem wytwarzania.

Pierwszy powstaje w wyniku reakcji chemicznych wielu związków. Ciągle jest ulepszany przez koncerny, stąd lepiej odpowiada na potrzeby nowoczesnych samochodów. Z kolei olej półsyntetyczny ma bazę mineralną z domieszką syntetyku, co pozwala na swobodną eksploatację samochodu bez negatywnego wpływu na jego stan techniczny, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów.

Syntetyczny olej samochodowy jest bardzo odporny na niskie temperatury: nie gęstnieje, więc umożliwia łatwy rozruch silnika zimą. Co więcej, ma niską lepkość, zatem zostaje równomiernie rozprowadzany po wszystkich elementach silnika.

Sprawdź również nasz artykuł: Pojemność silnika: co to jest i jak się ją oblicza? Na co wpływa?

Jaka jest różnica między olejem mineralnym a syntetycznym?

Zasadniczą różnicą między olejem mineralnym a olejem syntetycznym jest lepkość. Olej mineralny ze względu na zawartość siarki oraz węglowodorów, których nie można wyeliminować w procesie rafinacji, ma niską stabilność termiczną. W bardzo niskich temperaturach staje się bardzo lepki, co może powodować problemy z uruchomieniem samochodu. Dodatkowo brak smarowania przy rozruchu powoduje tarcie, które przyczynia się do szybszego zużycia elementów silnika. Natomiast przy wysokich temperaturach, olej mineralny traci lepkość i tym samym swoje właściwości. Warto dodać, że środek mineralny nie ma właściwości czyszczących, dzięki czemu nie jest inwazyjny dla starszych silników i nie obciąża uszczelnień.

Olej syntetyczny cechuje brak zanieczyszczeń i niezmienność właściwości bez względu na wahania temperatury. Ponadto wykazuje niską lepkością i nadaje się do równomiernego rozprowadzania. Niestety jest znacznie droższy od oleju mineralnego.

Olej syntetyczny czy mineralny – który wybrać?

Tylko olej do samochodu zgodny z zaleceniami producenta będzie bezpieczny dla silnika i zapewni mu optymalną wydajność. Drugą kwestią jest obecność w aucie filtra cząstek stałych, który wymaga stosowania olejów typu Low SAPS, czyli niskopopiołowych.

Olej mineralny jest tańszy niż syntetyczny, dlatego wybierają go zwykle właściciele starszych aut z dużym przebiegiem. Poza tym ma dużą gęstość, co niweluje wycieki. Z kolei olej syntetyczny uznawany jest za najlepszy środek smarny, dlatego poleca się go do nowych aut.

Czy można przejść z oleju syntetycznego na mineralny?

Zasadniczo można zmienić olej syntetyczny na mineralny, jednak nie zawsze jest to sensowne. Pamiętajmy, że nowoczesne jednostki wymagają smaru najwyższej jakości. Z tych powodów przejście z oleju syntetycznego na olej mineralny jest uzasadnione jedynie w sytuacji ponadnormatywnego zużycia oleju, ponieważ wtedy dolewki będą tańsze. Argument ekonomiczny przemawia też do właścicieli mocno wyeksploatowanych samochodów.

Czy oleje silnikowe można mieszać? Te dwa rodzaje mają odmienne właściwości, dlatego nie zaleca się ich mieszkania.

Przeczytaj również: Kontrolka akumulatora: co oznacza? Co należy robić?

Czym się różni 5W30 od 5W40?

Stowarzyszenia Inżynierów Samochodowych (Society of Automotive Engineers), dzieli oleje silnikowe na trzy grupy:

  • zimowe – oznaczone liczbami i literą „W”, np. 0W
  • letnie – mają tylko liczby, np. 20, 30
  • wielosezonowe są wyrażane ciągiem np. 5W/30, 10W/40

Liczby te odnoszą się do temperatury, do jakiej środki smarne zachowują swoje właściwości. Cyfra przed literą W oznacza klasę lepkości w niskich temperaturach otoczenia, a po niej – w wysokich. Przykładowe oznaczenie to np. olej półsyntetyczny 10W40 albo olej mineralny 10W40.

Olej silnikowy 5W30 cechuje się optymalnymi właściwościami w zakresie od -30°C do 20°C; a 5W40 – w przedziale od -30°C do 30°C. Ten drugi jest nieznacznie gęstszy w wyższych temperaturach.