Przegub wewnętrzny – jakie są objawy jego uszkodzenia?

Przegub wewnętrzny, mimo że jest poddawany dużym obciążeniom, jest dość wytrzymałym elementem. Jego żywotność może jednak skrócić niewłaściwa eksploatacja auta. Wyjaśniamy, jakie są objawy zużycia przegubu wewnętrznego i skutki ich zignorowania.

Czym jest przegub wewnętrzny i jaka jest jego funkcja?

Przegub napędowy jest elementem półosi zapewniającym elastyczne połączenie skrzyni biegów z półosią oraz piastą koła. Jego zadaniem jest przenoszenie momentu obrotowego na koła pod odpowiednim kątem. Dzięki temu zawieszenie może reagować na nierówności w drodze, a koła napędzane skręcać.

Przeguby wewnętrzne montowane są między skrzynią biegów a półosią, a ich zadaniem jest przenoszenie napędu na wał napędowy. Z kolei przeguby zewnętrzne osadzone są w pobliżu koła i odpowiadają za przenoszenie napędu na piastę koła.

Przeguby dzieli się na: nierównobieżne i równobieżne. Te pierwsze, zwane również asynchronicznymi, działają w ten sposób, że część napędzająca i napędzana obracają się z tą samą prędkością kątową, tylko jeśli obydwie znajdą się dokładnie w tej samej osi. Każde wychylenie przegubu powoduje pulsacje, czyli zwalnianie i przyspieszanie wału.

Natomiast w przegubie równobieżnym, nazywanym homokinetycznym lub synchronicznym, część napędzająca i napędzana obracają się z tą samą prędkością, niezależnie od kąta wychylenia osi.

Elementy wewnętrzne przegubu pracują w smarze, a całość jest umieszczona w szczelnej gumowej obudowie, zwanej manszetą. Dzięki niej smar nie wypływa na zewnątrz, a mechanizm chroniony jest przed wilgocią, kurzem, brudem i uszkodzeniami mechanicznymi.

Najczęstsze objawy uszkodzonego przegubu wewnętrznego

Zużyty przegub wewnętrzny zwykle objawia się wyczuwalnymi na kierownicy drganiami, które mogą się przenosić na nadwozie samochodu. Wibracje występują podczas jazdy na stałych obrotach i wzmagają się w chwili przyspieszania – bez względu czy auto porusza się prosto, czy skręca. Ustają one dopiero po wrzuceniu luzu. Ponadto kierowca może odczuwać silne opory na zakrętach, zwykle w jedną stronę.

Natomiast, jeśli doszło do uszkodzenia przegubu zewnętrznego, to kierowca usłyszy specyficzne metaliczne stukanie, dochodzące z okolic koła. Różne objawy przegubów są wynikiem ich lokalizacji na półosi.

Przegub wewnętrzny – jakie są przyczyny jego uszkodzenia?

Najczęściej przyczynami awarii przegubów są duże obciążenia, którym są poddawane. W przypadku samochodów z napędem na przód należą do nich głównie ruszanie z piskiem opon albo gwałtowne ruszanie na skręconych kołach. Z kolei w autach terenowych z zawieszeniem zależnym, za szybsze zużycie przegubów odpowiada jazda w trudnych warunkach w terenie. Szkodliwe dla przegubów jest też agresywne wciskanie pedału gazu, co wytwarza dużą siłę skrętną na półosi napędowej.

Warto wiedzieć, że przeguby napędowe wewnętrzne, jak i zewnętrzne szybciej się psują w samochodach wyposażonych w silniki o dużym momencie obrotowym. Na usterki narażone są zwłaszcza auta o zmodyfikowanych parametrach, w których przeguby montowane fabrycznie nie są w stanie obsłużyć tak dużej mocy.

Do zniszczenia przegubu dochodzi też wskutek uszkodzenia gumowej osłony. Jeśli nie zostanie ona wymieniona na czas piasek, kurz, wilgoć lub inne drobne zanieczyszczenia mogą prowadzić do uszkodzenia ich struktury i ewentualnych wycieków smaru. Poza tym guma podlega naturalnym procesom starzenia. Z czasem traci elastyczność i zaczyna kruszyć się i pękać. Dlatego konieczne są okresowe kontrole stanu manszety.

Jak rozpoznać uszkodzony przegub wewnętrzny?

Samodzielne sprawdzenie stanu przegubu wewnętrznego jest dość trudne do zrobienia. Niemniej jednak kierowca, jeśli jest uważny, może zorientować się, że część nie działa prawidłowo. Luzy na przegubie i jego uszkodzenia mechaniczne dają ewidentne objawy. Zatem jak tylko kierowca zacznie odczuwać silne wibracje na kierownicy, a nawet w całym aucie, które nasilają się w czasie przyśpieszania, a maleją na biegu jałowym – może podejrzewać uszkodzenie przegubu wewnętrznego.

Aby potwierdzić te przypuszczenia, trzeba korzystać z pomocy mechanika, któremu zwykle wystarczy spojrzenie na przegub wewnętrzny, aby określić jego stan. Ponadto, aby sprawdzić, czy nie ma luzów, może wykonać naprzemienne pokręcanie przegubem i półosią. Jeśli rzeczywiście występują, nie pozostaje nic innego, jak wymiana przegubów po obu stronach półosi.

Naprawa i wymiana przegubu wewnętrznego

Zasadniczo nie naprawia się przegubu wewnętrznego. Jedynie można wymienić gumowe osłony. Ich koszt jest niewielki, a cena waha się od kilku do kilkudziesięciu złotych za sztukę.

Wymiana przegubu wewnętrznego czy też jego osłon jest możliwa do zrobienia samodzielnie w warunkach domowych, o ile właściciel auta ma doświadczenie w pracach warsztatowych oraz zna budowę poszczególnych układów. Przy czym jest to zadanie czasochłonne i dość skomplikowane. Dlatego lepiej jest oddać samochód do warsztatu.

Jednak jeśli chcemy samodzielnie dokonać wymiany, to oprócz nowych części potrzebne będą:

• lewarek
• młotek
• kombinerki
• płaski śrubokręt
• czysta bawełniana szmatka
• komplet kluczy nasadowych

1. Pierwszym krokiem jest unieruchomienie i zabezpieczenie auta.

2. Następnie montujemy lewarek i podnosimy auto.

3. Potem trzeba odkręcić koła.

4. W czwartym kroku zdejmujemy zabezpieczający piastę dekielek. Wpierw należy odnaleźć wewnątrz nakrętkę z kołnierzem i go odgiąć. Potem, aby odkręcić nakrętkę, trzeba wcisnąć w aucie pedał hamulca. W tym momencie przyda się pomocnik, ponieważ samemu nie uda się wykonać tych czynności jednocześnie. Zdarza się, że nakrętka jest mocno zapieczona, więc aby ją ruszyć, konieczne jest użycie odrdzewiacza lub podgrzanie elementu.

5. Jeśli pozbyliśmy się nakrętki, musimy odkręcić mocowanie wahacza i końcówki drążka kierowniczego.

6. Kolejny etap to wyjęcie wieloklina z piasty i zdemontowanie przegubu z półosi napędowej za pomocą młotka.

7. Teraz ściereczką usuwamy smar z końcówki półosi.

8. Aby prawidłowo zamontować nowy element, należy najpierw wycisnąć smar na bieżnię przegubu. Następnie wsuwamy gumową osłonę na półoś. Jeżeli na jej końcówce znajduje się pierścień zabezpieczający, wpychamy osłonę, a za pomocą młotka wbijamy pierścień w odpowiednie miejsce.

8. Kolejnym krokiem jest nałożenie dodatkowej warstwy smaru do wnętrza gumowej osłony tak, aby środek nie wydostawał się na zewnątrz.

9. Potem zakładamy na przegub osłonę, zaciskamy opaskę i kołnierz. 

10. Ostatni etap to montaż przegubu wewnętrznego – układamy go w piaście i przykręcamy z powrotem wszystkie elementy.

Przeczytaj również: Wymiana przegubu napędowego – jak zrobić to samemu?

Ile kosztuje wymiana przegubu wewnętrznego?

Cena robocizny zależy od marki i modelu auta, lokalizacji i cennika warsztatu. Zwykle im bardziej znany i ceniony zakład, tym ma wyższe stawki za usługi, jednocześnie oferuje też lepszą jakość. Więcej też za wymianę przegubu wewnętrznego zapłacimy w ASO.

Przeciętny koszt wymiany w najpopularniejszych markach samochodów waha się od 160 zł do ok. 350 zł. Oczywiście, o ile nie trzeba wymieniać całej półosi.

Do tego musimy doliczyć koszt części. Za przegub wewnętrzny do popularnych marek samochodów zapłacimy średnio od 50 do 250 zł. W przypadku aut klasy premium wymiana tej części może sięgnąć kilku tysięcy złotych.

Jak zapobiegać awarii przegubu wewnętrznego?

Najlepszym sposobem na zapobiegnięcie jakiejkolwiek awarii, w tym uszkodzenia przegubu wewnętrznego, jak i całej półosi jest przeprowadzanie systematycznych przeglądów w warsztacie mechanicznym. Mechanik powinien dokładnie sprawdzić całą półoś wraz z gumowymi osłonami przegubów, które są bardzo podatne na zniszczenie. Jeśli mają widoczne przetarcia lub pęknięcia osłony – trzeba je wymienić na nową. Zatem odpowiednia ocena stanu podzespołów pozwoli oszacować, czy już czas na wymianę zużytych elementów i zniwelować ryzyko poważnej awarii.

Na stan przegubu wewnętrznego wpływa też styl jazdy kierowcy i odpowiednia eksploatacja auta. Aby zwiększyć żywotność części, należy m.in.:

• unikać agresywnej jazdy, w tym ruszania z piskiem opon i przy skręconych kołach
• jeździć w sposób zrównoważony i spokojny, szczególnie na nierównej nawierzchni
• wymieniając gumową osłonę przegubów wewnętrznych, trzeba pamiętać o ponownym nasmarowaniu go, aby zniwelować tarcie poszczególnych elementów i zabezpieczyć część przed drobinami brudu; przy czym warto zainwestować w smar o wysokiej jakości
• szybko reagować na pojawiające się oznaki uszkodzenia przegubów
• stosować wysokiej jakości opony i dbać o prawidłowe ciśnienie w kołach

Podsumowanie

Przegub wewnętrzny, tak samo, jak każdy inny element mechaniczny ma prawo ulec awarii. Niestety jego uszkodzenie jest niebezpieczne, ponieważ może doprowadzić do utraty kontroli nad autem, a zerwany – nawet do unieruchomienia auta. Dlatego kierowca jak tylko zaobserwuje drgania na kierownicy, powinien zgłosić się do warsztatu, aby mechanik zdiagnozował problem.

Przegubów wewnętrznych się nie naprawia, tylko wymienia na nowe. Niekiedy przyczyną awarii jest uszkodzona gumowa obudowa, wtedy wystarczy ją wymienić. Koszt części w takiej sytuacji jest niewielki, aczkolwiek za robociznę zapłacimy tyle samo co za wymianę przegubu. Po prostu w każdym przypadku jest to taka sama praca.

FAQ

Jak sprawdzić, czy przegub wewnętrzny jest uszkodzony?

Uszkodzony przegub wewnętrzny daje niepokojące objawy w trakcie jazdy. Są to odczuwalne wibracje na kierownicy, a niekiedy też w całym aucie, które ustępują po wrzuceniu biegu jałowego. Poza tym usterkę przegubu może zdiagnozować każdy mechanik.

Ile kosztuje wymiana przegubu wewnętrznego?

Za wymianę przegubu wewnętrznego w warsztacie mechanicznym zapłacimy od ok. 160 zł do ok. 320 zł. Z kolei część kosztuje średnio od 50 do 250 zł.

Czym grozi jazda z uszkodzonym przegubem wewnętrznym?

Konsekwencją jazdy z uszkodzonym przegubem są dalsze uszkodzenia pojazdu, a niekiedy też awaria skrzyni biegów i unieruchomienia auta. Niesprawny przegub może utrudniać ruszanie z miejsca i uniemożliwić płynne włączenie się do ruchu, a także prowadzić do utraty kontroli, szczególnie podczas pokonywania zakrętów lub przy dużych prędkościach.