8 marca 2025

VAT w odszkodowaniu – ubezpieczyciele nie zawsze go wypłacają

szkoda likwidacja
Zdjęcie: GettyImages.

W przypadku leasingu pojazdu zdarzenie likwidowane z OC może oznaczać, że poszkodowany sam będzie musiał pokryć podatek VAT. Sprawdź, czy trzeba się na to godzić.

Do Rzecznika Finansowego wpływa wiele skarg od użytkowników leasingowanych pojazdów. Kierowcy mają zastrzeżenia dotyczące rozliczania przez ubezpieczycieli szkód z OC, które często prowadzą do wypłacania rekompensaty jedynie w kwocie netto. To oznacza, że firmy ubezpieczeniowe nie uwzględniają podatku VAT w odszkodowaniu za naprawę pojazdu, co może być problemem dla wielu leasingobiorców.

VAT w odszkodowaniu – leasingobiorca musi dopłacić z własnej kieszeni

Problem z wypłatą pełnej kwoty odszkodowania dotyczy przede wszystkim sytuacji, gdy szkoda w leasingowanym pojeździe jest częściowa. Naprawa jest więc możliwa, a koszt nie przekracza wartości auta sprzed szkody. W takich przypadkach ubezpieczyciele często kierują się statusem podatkowym właściciela samochodu, czyli firmy leasingowej, która jako czynny podatnik VAT ma możliwość jego odliczenia.

Nie uwzględniają jednak faktu, że to leasingobiorca, czyli faktyczny użytkownik pojazdu, ponosi koszty naprawy. To na niego wystawiana jest faktura. Jeśli leasingobiorca nie ma możliwości odliczenia VAT (np. jest lekarzem prowadzącym działalność zwolnioną z VAT), ubezpieczyciel wypłacając kwotę netto, przerzuca na niego część kosztów naprawy.

Bez VAT w odszkodowaniu – złamana zasada pełnej rekompensaty

Zdaniem Rzecznika Finansowego taka praktyka jest niezgodna z zasadą pełnego odszkodowania. Szkoda powinna być wyrównana w całości. Co oznacza również zwrot podatku VAT w sytuacjach, gdy leasingobiorca nie ma prawa do jego odliczenia.

W orzecznictwie sądowym oraz interpretacjach organów podatkowych wielokrotnie podkreślano, że kluczowe jest to, na kogo wystawiona jest faktura za naprawę. Jeśli leasingobiorca widnieje jako nabywca usługi i nie może odliczyć VAT, odszkodowanie powinno uwzględniać ten podatek.

Co zrobić, gdy ubezpieczyciel wypłaci kwotę netto?

Jeśli ubezpieczyciel nie uwzględnił VAT w odszkodowaniu, należy:

  • złożyć reklamację – powołując się na zasadę pełnego odszkodowania i orzecznictwo sądów
  • odwołać się do Rzecznika Finansowego – który może interweniować w sprawie
  • rozważyć dochodzenie roszczeń w sądzie – wiele wyroków potwierdza prawo leasingobiorcy do pełnej rekompensaty, łącznie z VAT

Nie warto godzić się na sytuację, w której poszkodowany musi dopłacać z własnej kieszeni do naprawy leasingowanego pojazdu. Orzecznictwo Sądu Najwyższego jasno wskazuje, że leasingobiorca ma prawo do zwrotu podatku VAT, jeśli nie może go odliczyć.