Światła pozycyjne – do czego służą? Kiedy ich używać?

Dowiedz się, do czego służą światła pozycyjne, kiedy ich używać, jak je włączać oraz jakie są różnice między światłami pozycyjnymi a postojowymi.

Stosowanie świateł pozycyjnych w każdym aucie wprost wymuszają na producentach przepisy. Mówiąc inaczej, bez sprawnych świateł pozycyjnych żaden pojazd nie ma szans na to, żeby zostać dopuszczony do ruchu. Tylko tyle i aż tyle. A po co się je stosuje i kiedy się ich używa? Jak włącza się światła pozycyjne i do czego one dokładnie służą? To właśnie sprawdzimy. 

I przypomnimy też o tym, by nie mylić ze sobą świateł pozycyjnych i postojowych. Zasadnicza różnica polega na tym, że te pierwsze – jak wspomnieliśmy – stanowią obowiązkowe wyposażenie pojazdu. Natomiast te drugie – już nie. I wcale nie muszą się znajdować w każdym aucie, choć wiele nowoczesnych samochodów jednak ma je w standardzie.

Do czego służą światła pozycyjne?

Światła pozycyjne służą do informowania innych uczestników ruchu drogowego o położeniu pojazdu. Głównie podczas postoju, ale nie tylko – patrz też dalej. Ten rodzaj oświetlenia informuje innych uczestników ruchu bowiem także o gabarytach/rozmiarach danego auta – z tego względu niekiedy światła pozycyjne bywają nazywane obrysówkami. Światła pozycyjne są obowiązkowe zarówno w samochodach, jak i w jednośladach, a zasady ich stosowania określają m.in. art. 50 i 52 ustawy Prawo o ruchu drogowym. 

Uwaga: regulacje odnoszące się do motocykli, przyczep oraz pojazdów przekraczających 6 m długości nieco się różnią od tych dotyczących aut osobowych. Ale nimi, żeby nie mieszać, tu akurat zajmować się nie będziemy.

Na światła pozycyjne składają się po dwa punkty z przodu i z tyłu. Te przednie powinny mieć barwę białą, tylne – czerwoną. Ważne: włączenie świateł pozycyjnych musi być możliwe nawet przy wyłączonym silniku/zapłonie. Najczęściej światła pozycyjne są zintegrowane z reflektorami (przednie) i tylnymi lampami (ale nie jest to regułą).

Światła pozycyjne: kiedy należy ich używać

Światła pozycyjne służą do sygnalizowania innym uczestnikom ruchu drogowego aktualnego położenia pojazdu. Stosuje się je głównie podczas postoju, gdy w danym pojeździe nie ma świateł awaryjnych lub są one niesprawne. Oświetlenie pozycyjne uruchamiamy także podczas holowania w trudnych warunkach pogodowych ograniczających widoczność (lub po zmierzchu).

Światła pozycyjne: co mówią przepisy?

Kwestię używania świateł pozycyjnych reguluje ustawa Prawo o ruchu drogowym, a w szczególności – art. 50 i 52.

Art. 50. 1. Kierujący pojazdem jest obowiązany sygnalizować postój pojazdu silnikowego lub przyczepy z powodu uszkodzenia lub wypadku:

1) na autostradzie lub drodze ekspresowej – w każdym przypadku;

2) na pozostałych drogach twardych:

a) poza obszarem zabudowanym – w razie postoju na jezdni w miejscu, w którym jest to zabronione, a na poboczu, jeżeli pojazd nie jest widoczny z dostatecznej odległości,

b) na obszarze zabudowanym – w razie postoju na jezdni w miejscu, w którym zatrzymanie jest zabronione.

2. Postój pojazdu, o którym mowa w ust. 1, należy sygnalizować w sposób następujący:

1) na autostradzie lub drodze ekspresowej – przez:

a) włączenie świateł awaryjnych pojazdu, a jeżeli pojazd nie jest w nie wyposażony, należy włączyć światła pozycyjne,

b) umieszczenie ostrzegawczego trójkąta odblaskowego w odległości 100 m za pojazdem; trójkąt ten umieszcza się na jezdni lub poboczu, odpowiednio do miejsca unieruchomienia pojazdu;

2) na pozostałych drogach:

a) poza obszarem zabudowanym – przez umieszczenie w odległości 30-50 m za pojazdem ostrzegawczego trójkąta odblaskowego i włączenie świateł awaryjnych; w razie gdy pojazd nie jest wyposażony w światła awaryjne, należy włączyć światła pozycyjne,

b) na obszarze zabudowanym – przez włączenie świateł awaryjnych, a jeżeli pojazd nie jest w nie wyposażony, należy włączyć światła pozycyjne i umieścić ostrzegawczy trójkąt odblaskowy za pojazdem lub na nim, na wysokości nie większej niż 1 m.

3. Sygnalizowanie, o którym mowa w ust. 1 i 2, obowiązuje przez cały czas postoju pojazdu.

Art.  52. Używanie świateł pozycyjnych i szperacza

1.  Kierujący pojazdem silnikowym lub szynowym, w warunkach niedostatecznej widoczności, podczas zatrzymania niewynikającego z warunków ruchu lub przepisów ruchu drogowego oraz podczas postoju, jest obowiązany używać świateł pozycyjnych przednich i tylnych lub świateł postojowych. W pojeździe niezłączonym z przyczepą oraz w zespole pojazdów o długości nieprzekraczającej 6 m dopuszcza się włączenie świateł postojowych jedynie od strony środka jezdni.
2.  Podczas zatrzymania lub postoju, w miejscu oświetlonym w stopniu zapewniającym widoczność pojazdu lub znajdującym się poza jezdnią i poboczem, wszystkie światła pojazdu mogą być wyłączone. Przepis ten nie dotyczy pojazdu szynowego oraz pojazdu, na którym znajduje się urządzenie lub ładunek, wystające poza pojazd i wymagające oznaczenia odrębnymi światłami.
3. (...)

Co ciekawe, Warunki techniczne pojazdów oraz zakres ich niezbędnego wyposażenia (rozdział 3: światła), stanowią też, że: „światła drogowe, światła mijania lub światła przeciwmgłowe przednie mogą zastępczo realizować funkcję świateł pozycyjnych przednich, pod warunkiem że ich instalacja elektryczna zapewnia automatyczne ponowne włączenie świateł pozycyjnych w razie awarii któregokolwiek z wyżej wymienionych świateł oświetleniowych.”

Warto też przypomnieć kiedy świateł pozycyjnych stosować nie wolno. Otóż jeden z najczęstszych błędów dotyczy jazdy na światłach pozycyjnych w sytuacji, która wymaga zastosowania świateł mijania. Czyli np. po zmierzchu, w tunelu lub w sytuacji, gdy mamy do czynienia ze zmniejszoną przejrzystością powietrza. Światła pozycyjne nie mogą być też traktowane jako zamiennik świateł do jazdy dziennej – to również nagminny błąd.

Jak włączyć światła pozycyjne?

Nie ma jednej reguły dla wszystkich aut, jednak w większości pojazdów światła pozycyjne włączamy tym samym pokrętłem/zestawem guzików, które służy też do obsługi świateł mijania. Symbol świateł pozycyjnych prezentujemy na zdjęciu poniżej – w modelu Cupra Leon ST z 2024 r. światła pozycyjne włączamy z pozycji panelu znajdującego się po lewej stronie i nieco poniżej kierownicy.

Pamiętaj: światła pozycyjne działają równocześnie ze światłami mijania, co poprawia widoczność pojazdu z różnych stron, szczególnie przy ograniczonym oświetleniu/niskiej przejrzystości powietrza.

Czym się różnią światła pozycyjne od postojowych?

Charakterystyczne dla świateł postojowych jest to, że można je włączać parami – tylko po lewej lub tylko po prawej stronie pojazdu. Takie rozwiązanie umożliwia lepsze zaznaczenie obecności auta zaparkowanego przy krawędzi jezdni, gdy tylko jego część znajduje się na drodze. Zazwyczaj uruchamia się je za pomocą odpowiedniego guzika lub tej samej dźwigni, która służy do obsługi kierunkowskazów. Przesunięcie jej do góry aktywuje prawe światła postojowe, a w dół – te po lewej stronie.

FAQ

Ile jest świateł pozycyjnych?

Standardowo w samochodzie osobowym mamy po dwa światła pozycyjne z przodu i z tyłu, co łącznie daje cztery. Przednie powinny mieć barwę białą, tylne – czerwoną.

Gdzie są światła pozycyjne?

Z przodu i z tyłu pojazdu. Zazwyczaj są one zintegrowane z reflektorami i tylnymi lampami.

Czy można jeździć na światłach pozycyjnych?

Nie, nie można jeździć na światłach pozycyjnych. Do tego służą światła do jazdy dziennej, mijania, drogowe lub przeciwmgłowe.

Czy światła pozycyjne świecą razem ze światłami mijania?

Tak, włączenie świateł mijania oznacza, że zapalają się też pozycyjne. Nie działa to – co jasne – w drugą stronę.